Vorige editie, in mijn gastrubriek, waren we al even bezig met de theorie achter designing. We hebben de kijk van Charles Sanders Pierce behandeld. Het ging over het herkennen van beelden en tekens en de gedachte die bij deze beelden en tekens bij je opkwam. Voordat we beginnen met tutorials over verschillende zaken, gaan we eerst nog de theorie van Roland Barthes behandelen, gevolgd door overtuigingskracht bij beelden.

Roland Barthes was iemand die veel bezig was met de betekenis achter beelden en tekens. Volgens Barthes zijn er twee manieren waarop tekens een betekenis krijgen. Hij maakt onderscheid in Denotatie en Connotatie. In onderstaande tabel staat het kort uitgelegd.

Een voorbeeld van primaire denotatie is de volgende.

Je ziet een zwarte, jonge man welke in een militair uniform salueert. Zijn ogen richten omhoog, naar waar een - denkbeeldige - Franse vlag wappert. De foto was de cover van Paris Match uit 1955, bij een artikel van Frans Westelijk-Afrika. Primaire denotatie is dus puur herkennen wat je ziet.

Een voorbeeld van secundaire denotatie is de volgende.

Vanuit primaire denotatie zien we een gekleurde schelp op een dak van een tankstation. Vanuit secundaire denotatie weten we dat het een verwijzing is naar een oliegigant welke zijn waren verkoopt. Dit laatste kan je alleen weten als je wat kennis hebt van de wereld.

Connotatie gaat meer om de gevoelswaarde in plaats van kennis. Een voorbeeld. De denotatie van het woord “minderheid” is ‘een groep personen die minder dan de helft van het totaal aantal personen vormt’. Vanuit connotatie heeft “minderheid” een hele andere betekenis zoals “buitenstaanders” of “onderdrukte groep”. Over denotatie is over het algemeen geen discussie mogelijk. Over connotatie wel.

Oké, nog één voorbeeld waarbij we alle vier soorten snel behandelen.

Vanuit primaire denotatie zien we een blanke man van middelbare leeftijd in een zilvergrijze auto. Deze zilvergrijze auto heeft een wit nummerbord en de auto heeft rode bekleding. Het is een zonnige dag gezien de zonnebril van de bestuurder en het open dak. Ook zien we een weg met een gele streep en een groen landschap op de achtergrond.

Vanuit secundaire denotatie weten we dat de auto een Porsche Boxter S is, waarvan het model meer dan 100.000 euro kost.

Vanuit primaire connotatie kunnen we denken dat Porsche een automerk is wat alleen voor de rijken bestemd is, gezien de prijs van de auto en de Ray-Ban zonnebril van de bestuurder.

De laatste, vanuit secundaire connotatie kunnen we terugdenken aan opa Willem welke ook altijd reed met een zonnebril op in een, vergelijkbare, zilvergrijze auto.

Beelden kunnen dus vele verschillende gedachtes oproepen bij mensen. Hierbij moet je dus kijken naar de kennis van de doelgroep over het onderwerp, aangezien het anders verkeerde gedachten kan oproepen. Volgende week gaan we nog een klein stukje doen over overtuigingskracht bij designs. Daarna beginnen we volop aan tutorials van verschillende designs, waarbij dit alles weer terug komt.